Nadat 17 toeristen van een cruiseschip in Tunesië zijn gedood bij de aanslag op het Bardomuseum, zit de schrik er goed in bij de cruisemaatschappijen. Eerder werd al bekend dat Syriëgangers steeds vaker via cruiseschepen naar Turkije reizen, om vanaf daar door te gaan naar het Kalifaat. Nu zijn de maatschappijen ook bang voor een aanslag in- of rondom de boten.
Het toenemende geweld in Noord-Afrika en het Midden-Oosten zorgt ervoor dat cruiseschepen nu al andere routes varen dan voorheen. Al Qaida dreigde drie jaar geleden al om een cruiseschip te kapen en de passagiers vervolgens te vermoorden.
Beveiliging
Om aan boord van een cruiseschip te komen, moet je tegenwoordig door een bewaakte douane zoals je die ook op vlieghavens tegenkomt. Je paspoort wordt gecontroleerd en je spullen gaan door een scanner. Op die manier hopen de maatschappijen ongewenste gasten buiten boord te houden. Maar anders dan bij een vliegtuig, kun je een schip ook op zee benaderen met een bootje en aan boord klimmen. Officieel hebben cruiseschepen geen bewapende beveiligers aan boord, dus kapers hebben vrij spel. Onofficieel hebben vooral Amerikaanse cruisemaatschappijen wel bewapende beveiligers aan boord, maar een schip is zo ontzettend groot, dat zij onmogelijk de hele boeg in de gaten kunnen houden. Het is dus hopen op goed geluk dat er geen snelle RIB langszij komt tijdens een trip op de Middellandse Zee.
Jurist
Maritiem jurist Jim Walker publiceerde vorige week een lijst met de grootste gevarenzones voor aanslagen bij cruises. Nu speel je terroristen natuurlijk wel in de hand, door ze op een presenteerblaadje een lijst van doelwitten te geven, maar het is ook goed om stil te staan bij mogelijke doelwitten en gevaren.
Vier manieren waarop terroristen een cruise kunnen aanvallen:
Raket afschieten
De terroristen van ISIS zijn inmiddels ook in Libië actief en hebben wapens van kolonel Gadaffi overgenomen. Ze zouden met een raketwerper, bazooka, afweergeschut of mortierwerper projectielen kunnen afschieten op cruiseschepen in de Middellandse Zee. Een inslag zou in het ergste geval zorgen voor het zinken van het schip, in het minst erge geval voor gat in de romp. In ieder geval zou er brand en chaos ontstaan aan boord.
Zo’n aanval met een langeafstandsraket lijkt voor sommigen vergezocht, maar in Nederland hebben we allemaal nog de ramp met de MH17 in het achterhoofd, waarbij een stel separatisten ook ‘per ongeluk’ met grof geschut een passagiersvliegtuig uit de lucht schoten. Hetzelfde is mogelijk met een cruiseschip. Cruiseschepen zijn bovendien een makkelijk doelwit, want de meeste zijn inmiddels meer dan drie voetbalvelden lang en vaak 15 verdiepingen hoog. De opbouw is veelal van aluminium gebouwd, wat gemakkelijk te doorboren is. Het schip vaart met slechts een paar knopen, dus kan niet zomaar een raket ontwijken, zelfs niet als ze op de hoogte zijn van de aanval. Het is dus te hopen dat de noodplannen naar behoren werken en mensen op tijd de reddingssloepen weten te vinden.
Zelfmoordterroristen aan boord
De terroristen kunnen ervoor kiezen voor een kamikazeactie, waarbij ze zichzelf opblazen aan boord. Dit kan een enkeling doen, maar effectiever is met een boot vol explosieven naar het schip varen en dat opblazen. Vooral wanneer de aanvallers weten waar de brandstoftank zich bevindt, kunnen ze gericht een actie uitvoeren. Dit zou zorgen voor een enorme explosie.
Opblazen van de tour excursie bussen
Cruisepassagiers zitten niet de hele tijd aan boord, maar gaan vaak met tourbussen een stad verkennen. Vooral het feit dat de passagiers uit veel verschillende nationaliteiten bestaan, vormt hen een aantrekkelijk doelwit voor terroristen. Per bus gaan er ongeveer vijftig passagiers mee.
Terroristen komen aan boord als bemanning of passagiers en slaan hun slag
Na de aanslagen van 11 september 2001 weten we allemaal dat een kaping zomaar kan gebeuren. Maar ook de bemanning zelf kan een risico vormen, weten we na de zelfmoordactie van de copiloot van GermanWings. Het ging hier niet om een terroristische aanslag, maar kan kwaadwilligen wel op ideeën brengen. Een cruiseschip laat je niet zomaar zinken of op een rots lopen, tenzij je Francesco Schettino heet. Maar dichtbij de kust, zou de bemanning wel andere terroristen van buitenaf kunnen helpen. Of brand kunnen stichten.
Een cruiseschip is zo ontzettend groot, met zo ontzettend veel bemanning, dat het kan gebeuren dat iemand door de strenge screaning komt.
Maar ook de passagiers zelf kunnen kwaadwillig zijn. Wanneer een grote groep terroristen apart incheckt en dan gezamenlijk optreden, kunnen zij een geheel schip kapen. Grote schepen vervoeren gemiddeld 2000 passagiers, dat zou dan meteen één van de grootste kapingen ooit zijn.
Het engste aan dit laatste scenario is dat Al Qaida in het verleden aangaf passagiers te willen onthoofden en daarvan video’s te verspreiden. Er zou geen enkele onderhandeling gewenst zijn, alleen het shockeffect zou hun doel zijn. Nu IS zich ook op de terroristenmarkt bevindt en bijna wekelijks ontvoerde mensen onthoofd, is dit daadwerkelijk een dreiging die serieus genomen moet worden.
Maatregelen tegen terrorisme
De cruise-industrie is op haar hoede en vermijdt al diverse havens die ze niet vertrouwen. Maar niet meer varen in de Middellandse Zee is onmogelijk. Daarnaast is er een strenge screaning voor zowel personeel als passagiers, maar iemand kan ook tijdens zijn loopbaan gevaarlijke ideeën opdoen. En passagiers kun je niet volledig checken. In deze industrie gaan tientallen miljoenen euro’s om en het is te hopen dat zo’n relaxte vakantie veilig blijft. Helaas is er weinig aan te doen om een aanslag te voorkomen, want wie kwaad wil, kan kwaad aanrichten.
Heeft u opmerkingen? Laat deze op onze Facebookpagina achter.