Het eerste weekend in juli wordt de Jan Haringrace voor platbodems gehouden vanuit Monnickendam. Vanaf 12:00 uur op de zaterdag is er een meezingfestival, op zondag start vanaf 10:30 het begin van de aal rookwedstrijd en kan er paling gegeten worden. Naar gelang de drukte varen de boten zaterdagochtend vanaf de opstaphaven naar een van de havens van Monnickendam en kunnen zondag na het bezoek aan de palingrookwedstrijd weer naar de opstaphaven varen.
Jan Haring is een legendarische geus uit Hoorn, die tot tweemaal toe zijn leven waagt om zijn medestrijders te beschermen. De eerste keer dat hij dat doet in 1573 houdt hij op de Diemerdijk in zijn eentje een legertje Spanjaarden tegen, zodat de andere geuzen met hun boten kunnen vluchten naar Monnickendam. Hij kan maar net ontsnappen aan de kogels van de soldaten.
Korte tijd later, in oktober 1573, speelt hij opnieuw een heldenrol in de Slag om de Zuiderzee. Onder bevel van admiraal Cornelis Dirkszoon vechten de geuzen tegen de Spaanse Vloot bij Hoorn. De geuzen enteren hierbij het admiraalsschip van Bossu, de Inquisitie. Jan Haring klimt bij deze entering in de mast en snijdt de admiraalsvlag los. Terwijl hij naar beneden klimt, schiet een Spaanse soldaat hem in de borst. De held Jan Haring valt in zee en sterft.
Jan Haring wordt opgevist uit zee en opgebaard in het stadhuis van Hoorn. De buitgemaakte admiraalsvlag wordt opgehangen in de Grote Kerk. De geuzen winnen de strijd en nemen honderden Spaanse soldaten gevangen.
In Monnickendam wordt elk jaar de Jan Haring Race gehouden in het eerste weekend van juli, om de heldendaden van deze geus te vieren.